ÇOCUKLARI CİNSEL İSTİSMARDAN KORUMAK

Çocukların Cinsel Olarak İstismar Edilmesi

1. Cinsel İstismar Nedir?

Cinsel istismar, cinsel açıdan olgun ergen veya yetişkin tarafından zorlama, kandırma, rüşvet, korkutma, tehdit ve baskı yolları ile çocuğa olan sosyal ve spesifik sorumluluklarını ihmal ederek çocukla herhangi bir cinsel eylemde bulunarak cinsel haz alınmasıdır.

Cinsel istismar aşağıdaki her bir durumu da kapsamaktadır:

1. Cinsel eylemin herhangi bir araç kullanılarak yapılıp yapılmaması;
2. Genital ya da fiziksel temas içerip içermemesi;
3. Çocuk tarafından başlatılıp başlatılmaması;
4. Zarar vermesi  ya da vermemesi.

2. Cinsel İstismar çeşitleri nelerdir?

• Temas içermeyen (seksi konuşma, teşhircilik),
• Röntgencilik,
• Cinsel dokunma (cinsel organlara dokunma),
• Oral seks (oral-vajinal, oral-penil, oral-anal),
• Interfemoral ilişki (çocuk bacakları arasına penisin yerleştirilmesi),
• Cinsel penetrasyon (anal, genital, parmak, cisim),
• Cinsel sömürü (pornografi ve çocuk fuhuşu).

3. Cinsel İstismara neden olan etkenler nelerdir?

A. Psikososyal ve Kültürel Risk Etkenler:

1. Geleneksel erkek egemenliğini romantikleştiren ve popüler yapan  medya programları,
2. Medya yolu ile çocuklara gösterilen cinsel ilgiye toplumsal tolerans gösterilmesi,
3. Cinsel saldırganlara yönelik hukuki yaptırımların zayıf ve yetersiz olması,
4. Duygularını cinsel bir yolla ifade etmeyi öğreten kültürel normlar,
5. Mastürbasyonu bastıran moral normlar,
6. Pornografi gibi aşırı uyaranların kolay ulaşılır olması ve seyredilmesi,
7. Sosyal açıdan izole olmuş aile, aile bireyleri arasındaki sınırların ve mahrumiyetin erozyona uğraması,

B. Kişisel ve Psikolojik Risk Etkenleri:

• Saldırganların güçlü olma ve kontrol etme ihtiyaçları,
• Karşı cinsle sağlıklı iletişim kurabilme düzeyinde cinsel olgunlaşmaya ulaşmamış olması,
• Reddedilme veya yetersiz olma korkusu,
• Alternatif cinsel doyum kaynaklarının ulaşılmaz olması veya tam tatmin etmemesi,
• Saldırganın kendine özgüvenini tehdit eden stres durumları,
• Evlilik ilişkisinin işlevselliğini kaybetmesi, evlilik sorunları ve cinsel işlev problemleri,
• Aile içi şiddet, ebeveyn-çocuk bağlılığının uzak olması, anne yoksunluğu veya hasta olması,
• Alkol ya da madde kullanımı,
• Psikopatolojik rahatsızlıklar.

4. Hangi özelliklere sahip çocuklar cinsel istismar riskiyle karşılaşabilir?

• Cinsel istismar, sosyo-ekonomik ve kültürel düzeyi ne olursa olsun, her yaş grubundan çocuklar tarafından yaşanmaktadır.
• Zihinsel ve fiziksel özürlü çocuk ve kadınların daha çok istismar edildiği bilinmektedir.
• Sosyal olarak izole olmuş, ekonomik olarak güçsüz ve duygusal olarak koruyucu olmayan ailelerdeki çocuklar daha çok cinsel istismar yaşamaktadır.
• Bir çok cinsel istismar olayı aile içinde ya da çocuğa yakın kişilerce yapılmaktadır.
• Aile dışı cinsel istismar her şekilde olabilir ve daha uzun sürebilir.
• En sık rastlanılan cinsel istismar türünün parmakla penetrasyon ve penil vajinal olduğu bulunmuştur.
• Şiddet içerikli cinsel saldırı ve tecavüzlerin daha çok yabancılar tarafından yapıldığı bulunmuştur.

5. Çocuklar neden cinsel istismar olayını söyleyemezler?

• Olayın ne olduğunu anlamayacak ve kelimelerle ifade edemeyecek kadar küçük olabilirler,
• Olayın gizli tutulması için tehdit edilmiş veya rüşvet verilmiş olabilirler,
• Cinsel istismar yolu ile verilen ilgiden ve buna eşlik eden duygulardan dolayı kafaları karışmış olabilir,
• Kimsenin kendilerine inanamayacağını düşünürler,
• Kendilerini suçlarlar veya kendilerinin kötü olduğuna ve istismarın kendileri için bir ceza olduğuna inanırlar,
• Çok utanıyor olabilirler,
• Cezalandırma korkusu yaşayabilirler,
• Sevdiklerinin sorun yaşayacağı korkusu ile söylemeyebilirler.

6.Saldırganlar kimdir?

Saldırganlar çocuğa en yakın olan kişilerdir. Çocuğa yönelik istismarların daha çok aile içinde meydana geldiğini bildiğimizden saldırganlar sırasıyla, babalar, ağabeyler, dedeler  ve yakın akrabalar olabilmektedir. Aile dışında ise komşular, öğretmenler ve doktorlar da bu suçu işleyenler olabilmektedir.

6. Cinsel istismar çocukları nasıl etkiler?

Çocukların aile içi veya aile dışı şiddete maruz kalmaları psikolojik, sosyal ve bilişsel gelişimlerini olumsuz etkiler. İhmal edilen ve istismara uğrayan çocukların, istismar yaşantısına özgü tipik davranım bozuklukları gösterdikleri ve hem travmayı izleyen kısa dönemde hem de travma sonrasındaki uzun bir dönemde ağır ruhsal sorunlar yaşama riskine sahip oldukları gözlenir:

a. Fiziksel Etkiler :

• Baş ve karın ağrısı, kusma, iştah azalması,
• Çocuklarda açıklaması olmayan dudak/ağız ve genital/anal çevresinde ağrı, şişme, kızarma, kanama, iltihap kapmaları, ürinary iltihaplar ve cinsel yoldan transfer edilmiş hastalıkların olması.

b.  Psikolojik Semptomlar :

• Dikkat eksikliği,
• Öfke nöbetleri,
• Depresyon ve kaygı,
• Kendine saygıda düşüş, güven eksikliği,
• Disosiyatif bozukluklar (unutkanlık, amneziler, aşırı hayal kurma, trans benzeri durumlar, hayali arkadaşın olması ve uykuda yürüme),
• Uyku rahatsızlıkları, yeme bozuklukları.

c.  Davranışsal Semptomlar :

• Aşırı temizlenme ihtiyacı veya temizliğin ihmali,
• Daha bebekçe davranışlar geliştirme,
• İnsanlardan veya bazı yerlerden korkmak ve kaçmak,
• Okul ve disiplin problemleri, suça yönelme,
• Madde bağımlılığı, kendine zarar, intihar girişimleri,
• Cinsel eylemlerin çoğalması ve erken yaşta hamile kalma,
• Yetişkinlerin cinsel davranışlarını taklit etmek,
• Kendileri, başka çocuklar ve oyuncakları ile cinsel içerikli oyunlar oynamak,
• Kendi yaşlarının üzerinde olan cinsel bilgiyi dolaylı yoldan yapılan konuşmalar, sözler, ifadeler ve davranış yolu ile göstermek.

7. Çocuklar cinsel istismara maruz kaldığını ne zaman ve nasıl söyler?

• İstismarın derecesi, sıklığı artar ve çocuğu korkutursa,
• Cinsel istismardan korunmayla ilgili bilgi alırsa ve kendisine yapılanın doğru olmadığını fark ederse ve söylenmesi gerektiğini öğrenirse,
• Kardeşleri kendisinin ilk istismar edildiği yaşa gelmişse onları korumak maksadıyla,
• Ergenliğe gelip hamilelikten korkarsa,
• İstismarcının baskısından kurtulmak istediğinde,
• Çocuk güvenebileceği ve kendisi ile yakından ilgilenen bir yetişkinle karşılaşırsa,
• Fiziksel bir yakınması (üriner enfeksiyon vb.) sonrası doktora gittiğinde,
• Ayrıca çocuklar sırlarını en yakın arkadaşları ile paylaşmak istediklerinde.

Çocuğun Cinsel İstismara Maruz Kaldığını Nasıl Anlarız?

Özellikle fiziksel, duygusal ve davranışsal belirtiler çocukların cinsel istismara maruz kaldıklarının açık göstergesi olurlar.

Eğer bir çocuk;

1. Sık sık baş ve karın ağrısı, kusma, iştah azalması, genital şikayetler ve cinsel enfeksiyonlar yaşıyorsa,
2. Dikkat eksikliği, öfke, depresyona benzeyen donuklaşma, olağan aktivitelerden geri çekilme ve insanlar yanında yoğun kaygı ve kaçma eğilimleri gösteriyorsa,
3. Aşırı temizlenme ya da temizliği  ihmal etme, cinsel ilişkiye dayalı bilgiyi sözel ve davranışsal olarak sergiliyor ve oyunlarda  sık  oynuyorsa ve okul ve sosyal becerilerde gerileme yaşıyorsa istismara maruz kaldığını söyleyebiliriz.

Çocukları Cinsel İstismardan Nasıl Koruyabiliriz?

• Güvenliklerini sağlamayı öğretin.
• Bedenlerini korumayı öğretin.
• Hayır demeyi öğretin.
• Yardım istemeyi öğretin.
• Onlara sizinle her türlü sorunu  paylaşabileceği inancını yerleştirin.
• Her zaman sır saklanmayacağını öğretin.
• Dokunulmayı reddetmeyi ve sınırlar koymayı öğretin
• Büyüklerin bazı kurallara uymayacağını öğretin.